Innskot

Loji Höskuldsson, 1987, Reykjavík, Ísland. Útskrifaðist úr myndlistardeild Listaháskóla Íslands árið 2010. Hann hefur spilað með mörgum mismunandi hljómsveitum í gegnum tíðina, s.s. Sudden Weather Change 2006-2012, Wesen, I:B:M:, Prins Póló, Tilfinningar vina minna og einnig undir sínu eigin nafni. Hann hefur spilað oft á Iceland Airwaves og Sónar Reykjavík og einnig túrað um Evrópu og Ameríku.

Loji hefur skrifað tvö útvarpsleikrit: Hafið hefur 1000 andlit (2015) sem var flutt á Rás 1 árið 2015 og Eftir súpuna sérðu liti hafsins (2010) sem var flutt lifandi í Hafnarhúsinu 2010.

Í myndlist sinni kannar Loji hefðbundnar og nýjar leiðir í útsaumi, tækni sem hann hefur þróað útfrá mömmu sinni en hún er atvinnusaumakona og útsaumssnillingur. Í útsaumi hans er viðfangsefnið fengið úr hversdagsleikanum; plöntur, ávextir og hlutir sem finnast á heimilum.

Áslaug Thorlacius, 11.09.1963, Reykjavík, Ísland, er myndlistarkona, kennari og þýðandi, hún er skólastjóri Myndlistaskólans í Reykjavík. Áslaug hefur haldið fjölda sýninga, verið framkvæmdastjóri Sambands íslenskra myndlistarmanna og kennt í grunnskóla, háskóla og Myndlistaskólanum í Reykjavík.

Um eigin myndlist segir hún:

Ég nota þá tækni sem ég tel henta hverju verkefni. Hef unnið ljósmyndir í tölvu auk þess sem ég hef notað ,,ready-made” hluti og texta í verkum mínum. Bý til skúlptúra, teikna og mála, hvort heldur það er með vatnslitum, bleki, olíu eða temperu. Er upptekin af handverki og hefðbundnum viðfangsefnum listarinnar og reyni að finna hið háleita og fagra í mínu nánasta umhverfi.

Innskot

Ljóðræn tilviljun.

Ég átti erindi við konu í úthverfi innri Njarðvík, útvarpið var stillt á RÚV 1 (eins og alltaf, í mínum bíl er bannað að skipta um rás) það var ekki tilviljun. Á meðan ég villtist um úthverfið, sem ekki heldur var tilviljun (ég villist alltaf í úthverfum). Tilkynnti þáttastjórnandi að í þættinum yrði rætt við vinkonu mína, Dr. Margréti Elísabetu Ólafsdóttur í list- og fagurfræði og nokkra listamenn um hvernig þeir höndla „ástandið“ á tímum Kórona vírusa.

Ég hlusta áfram, því ég vil heyra hvað Margrét hefur að segja, en fyrst er rætt við listamennina, því hlustaði ég á það samtal fyrir tilviljun. Logi Höskuldsson (Loji) er fyrstur á mælendaskrá, hann fer að ræða um ný saumaspor sem hann hefur loksins tíma til að prófa og hvernig hann saknar þess að hitta vini sína í sveittum kjallara í þeim tilgangi að fá útrás í hljóðsköpun saman.

Á meðan ég hlusta á Loga tala fer hugur minn að reika um myndheim hans, upp koma myndskot þar sem fífur sveigjast í vindi innan vel afgirts svæðis, einkasvæði helgað einstaklingi. Vasi Eyborgar Guðmundsdóttur, vekur minningar um heimili ömmu minnar. Hið heilaga heimili, öryggi, jafnvel hamingja. Ég heyri í eilífðarklukku Halldórs Laxness, þar sem tíminn er stemmning, ævarandi augnablik.

Skyndilega er ég hætt að keyra veg, mér finnst ég frekar feta stíg undir frásögn Loga.

Milan Kundera útskýrir muninn á stíg og veg í bók sinni Ódauðleikanum, sem kom út á íslensku árið 1990 í þýðingu Friðriks Rafnssonar, þar segir hann: „Stígur: landamæra sem gengið er eftir. Vegurinn er ekki aðeins frábrugðin stígnum að því leyti að ekið er eftir honum, heldur er hann einfaldlega lína sem liggur á milli tveggja punkta. Vegurinn hefur enga merkingu í sjálfu sér; aðeins þeir punktar sem hann tengir saman. Stígurinn er lofgjörð rýmisins. Hver smáspotti af stígnum er hlaðinn eigin merkingu og býður okkur að staldra við. Vegurinn gerir sigri hrósandi sem minnst úr gildi vegalengdanna, sem nú eru aðeins taldar manninum til trafala, tímasóun.“

Ég held áfram að villast um innri Njarðvík, en geri það nú með meðvituðum hætti þar sem ég veit ekki lengur hvar punktur B er, því ég er farin af vegnum komin inn á stíginn. Hugurinn reikar, er stilltur á rás eilífðarklukkunnar. Upp í huga minn skýst önnur minning um mynd sem ég sá fyrir mörgum árum í Hafnarborg. Myndin er eftir Áslaugu Thorlacius, Augnablik í eldhúsi, allt í einu er myndheimur Áslaugar og Loga, brostinn í vals við eilífðarklukkuna, samhæfing þeirra er náttúruleg, hnökralaus.

Bæði yrkja þau um eilífðarklukkuna, um persónulegt rými, um hlutlæga tjáningu mannfólksins, um stemmningu tilviljana, um augnablik barnsins, um augnablik móðurhlutverksins, um innri líðanda mannverunnar.

Hugur minn tekur upp vals Loga og Áslaugar, veit núna akkúrat hvar stígurinn endar og hvert útsýnið er þaðan.

Innskotið á veginum leiddi til stígarins og birti mér útsýnið. Hlutverk innskotsins í hinu stóra samhengi tilverunnar. Kundera fjallar nánar um hugmyndina um innskotið í bók sinni Ódauðleikanum:

„Innskotið er mikilvægt hugtak í verki Aristótelesar, Um skáldskaparlistina, Aristóteles er lítt hrifinn að innskotinu. Innskotstilburðir eru að hans dómi allra atburða verstir (ef litið er út frá skáldskaparlistinni). Þar sem innskotið er ekki nauðsynleg afleiðing þess sem undan er gengið og hefur engar afleiðingar í för með sér, stendur utan við þá atburðarás sem sagan er.“

En innskotið getur verið sagan sjálf, svo tengt sem það er eilífðartímanum, hreyfing bolta, matur í ofni, blúnda á stól. Virkni þess smáa á líðanda hverjar mannveru.
Kundera gengur út frá forsendum Aristótelesar, en bætir síðan við þessu: „Ekkert innskot er fyrirfram dæmt til að vera innskot til eilífðarnóns, því hver atburður, jafnvel sá allra ómerkilegasti, býr yfir þeim möguleika að geta seinna orðið orsök annarra atburða, og breytast á þann hátt í sögu, ævintýri.“

Þannig eru möguleikar innskotsins óendanlegir, það gefur stígnum ófyrirséð rými sem breytir framgangi sögunnar.

Helga Þórsdóttir Sýningarstjóri